آموزش گفتار 1 فصل 4 زیست یازدهم به‌صورت تست‌بیس، همراه با تدریس ویدیویی «دکتر الهه بنام» را، در این پست از رپیتیچ ببینید.
در فصل اول زیست یازدهم یاد گرفتیم که نقاط مختلف بدن، از طریق یاخته‌های عصبی با هم در ارتباط هستند. برای این کار، باید یک سری مولکول این وظیفه را بر عهده بگیرند. این موضوع، ارتباط شیمیایی نام دارد که موضوع گفتار یکم فصل چهار است.
برای دسترسی به کل مباحث فصل چهارم، روی لینک زیر کلیک کنید.
فیلم و جزوه فصل چهارم زیست یازدهم
خب، اول از همه بریم که ویدیوی آموزشی این بخش رو ببینیم.
آموزش ویدیویی گفتار 1 فصل 4 زیست یازدهم
در این قسمت، بخشی از «آموزش گفتار اول فصل چهارم زیست یازدهم» را به‌صورت ویدیویی می‌توانید ببینید. مدرس این قسمت، خانم دکتر الهه بنام، رتبه 37 کنکور تجربی هستند.
فرم دریافت آموزش های ویدئویی زیست:
اگه تو هم میخوای کل زیستت رو تو کمترین زمان و با تدریس انیمیشنی مفهومی تستی رتبه 37 کنکور، خانم دکتر الهه بنام جمع کنی؛ کافیه این فرم رو پر کنی و منتظر تماسمون باشی:
روی نمره 20 و درصد بالای 70 زیست شناسیت (مثل رتبه های برتر هر سالمون) حساب کن!
در ابتدا به بررسی پیک‌های شیمیایی می‌پردازیم. «غده‌های بدن» و «دستگاه درون ریز»، دو مبحث آخر این درس هستند.
ارتباط شیمیایی؛ گفتار اول فصل چهارم زیست یازدهم
یاخته‌های عصبی، از طریق مولکول‌های شیمیایی خاص با نقاط مختلف بدن ارتباط برقرار می‌کنند. این مولکول‌ها از طریق مراکز خاصی ترشح می‌شوند و بر اندام‌های هدف خود تاثیر می‌گذارند.
پیک شیمیایی
به مولکولی که پیامی را منتقل می‌کند، پیک شیمیایی می‌گویند. یاخته هدف، یاخته‌ای است که این پیام را دریافت می‌کند.
پیام ارسالی از میان انبوه یاخته‌ها، چگونه یاخته هدف خود را پیدا می‌کند؟
هر یاخته هدف، برای پیک خود گیرنده‌ای دارد. مولکول پیک، تنها بر یاخته‌ای می‌تواند اثر بگذارد که گیرنده آن را داشته باشد. این یاخته، همان یاخته هدف است.
پیک‌های شیمیایی را بر اساس مسافت طی‌شده تا یاخته هدف، به دو گروه کوتاه‌برد و دوربرد تقسیم‌بندی می‌کنند. در ادامه با هر کدام از آنها آشنا می‌شویم.
پیک‌های کوتاه‌برد
یاخته‌هایی که در نزدیکی هم‌اند و یا حداکثر چند یاخته با هم فاصله دارند، از طریق پیک کوتاه‌برد با هم ارتباط برقرار می‌کنند. «ناقل عصبی»، یکی از این پیک‌هاست که از یاخته پیش‌همایه‌ای ترشح و بر یاخته پس‌همایه‌ای اثر می‌گذارد.
پیک‌های دوربرد
پیک‌های دوربرد با غوطه‌ور‌شدن در جریان خون، پیام را به فاصله‌ای دور می‌برند. هورمون‌ها، از جمله پیک‌های دوربرد هستند.
اگر یاخته‌های عصبی پیک شیمیایی را به خون ترشح کنند، دیگر ناقل عصبی نیستند و هورمون به شمار می‌آیند.
غده‌های بدن
هورمون‌ها از یاخته‌های درون ریزی ترشح می‌شوند که به صورت پراکنده در بعضی اندام‌ها وجود دارند. در زیست دهم خواندیم که یاخته‌های درون ریز در معده و دوازدهه، گاسترین و سکرتین را ترشح می‌کنند.
اگر یاخته‌های درون ریز به صورت مجتمع در کنار همدیگر باشند، به آنها غده درون ریز می‌گویند. غده‌های درون ریز، ترشحات خود را به داخل خون می‌ریزند. غدد برون ریز، ترشحات خود را از طریق مجرایی به سطح یا حفرات بدن منتقل می‌کنند.
دستگاه درون ریز
به مجموع یاخته‌ها، غدد درون ریز و هورمون‌های آنها دستگاه درون ریز می‌گویند. این دستگاه در کنار دستگاه عصبی، علاوه بر تنظیم فعالیت‌های بدن، به محرک‌های درونی و بیرونی هم واکنش نشان می‌دهد.
تعدادی از غدد دستگاه درون ریز از این قرارند:
- هیپوتالاموس
- هیپوفیز
- تیروئید
- تیموس
- فوق کلیه
- لوزالمعده
- تخمدان (زن)
- بیضه (مرد)
برای دسترسی به دیگر گفتار فصل 4 زیست 11، روی لینک های زیر کلیک کنید: